Sabit kıymet nedir?
Muhasebe sürecinizi anlamak için öncelikle sabit bir kıymetin ne olduğunu ve ambardaki diğer öğelerden nasıl farklı olduğunu anlamanız gerekir. Sermaye varlığı olarak da bilinen sabit kıymetler, sürekli gelir elde etmenize yardımcı olması beklentisiyle sahip olduğunuz veya yönettiğiniz somut bir mülk, tesis veya ekipmandır (PP&E;). Bir kıymet, işletmenizin bir sonraki takvim yılı içinde tüketmeyeceği, satmayacağı veya nakite dönüştürmeyeceği bir öğe olduğunda sabit olarak kabul edilir. Sabit kıymetler, nakit olan veya önümüzdeki 12 ay içinde nakite dönüştürülecek olan geçerli varlıklardan farklıdır.
Stokun kısa bir zaman diliminde tüketilmesi planlandığından sabit kıymetler stoktan da faklıdır. Stok, aşağıdaki kategorilere göre sınıflandırılabilir:
- Ham maddeler
- Satışa hazır mamul mallar
- Yarı mamul mallar ve yapım aşamasındaki hizmetler
- Operasyon, onarım ve bakım malzemeleri
Stokunuz tüm mamul mallarınızın yanı sıra bu malları üretmek için gerekli malzemeleri de içerir. Sabit kıymetler ise bu mamul malları üretmek, saklamak ve göndermek için kullandığınız varlıklardır.
Sabit kıymet türleri
İşletmeler, belirli sabit kıymet türlerine yatırım yapar. Bazı örnekler şunlardır:
- Binalar ve tesisler
- Bilgisayar ekipmanı ve yazılımları
- Mobilya ve demirbaşlar
- Makineler
- Araçlar
Sabit kıymetler satın alınırken genellikle ek maliyetler de dahil olur. Yan şirketler veya üçüncü taraf şirketler, varlıklarınızda önemli artışlar olarak yer alır. Örneğin, yazılım satın almak veya geliştirmek için aktifleştirilmiş maliyetlerin yanı sıra eski verilerin dönüştürülmesi, eğitim ve bakım maliyeti de genel maliyetlerinize dahil edilmelidir.
Sabit kıymet muhasebesini anlama
Sabit kıymet muhasebesi, işletmenizin sermaye varlıklarınız hakkındaki finansal kayıtlarını kesin bir şekilde tutma işlemidir. Bu, bir kıymetin beş farklı aşamadaki yaşam döngüsünü ayrıntılarıyla ifade eder. İlk satın alma işleminizin ardından, her sabit kıymetin yaşam döngüsü aşağıdaki beş aşamadan en az üçünü içerir:
Alım: Yeni bir sabit kıymet muhasebe defterine kaydedilir.
Amortisman: Sabit kıymetinizin değeri belirli bir yönteme göre hesaplanarak düzenli bir şekilde düşer.
Yeniden değerleme: Geçerli adil pazar değerini kaydetmek için değerlendirme.
Değer düşüşü: Değer azaltma olarak da bilinen bu aşama, olaylar veya koşullar nedeniyle kayıtlı değer azalması anlamına gelir.
Elden çıkarma: Bir varlığın hizmet ömrü sonunda satılması, hurdaya çıkarılması veya başka bir biçimde elden çıkarılması.
Denetimler, mali yılın defterlerini kapattıktan sonra, şirketinizin muhasebe kayıtlarının ayrıntılı denetimlerine de dahildir. Bu, şirket içinde veya dışında notlarınız ile varlıklarının gerçek durumu arasında tutarsızlıklar veya farklılıklar fark edilebileceğiniz noktadır. Bu ayrıca, beklenenden daha fazla para kaybetmeniz durumda varlıklarınızda ve muhasebe defterlerinizde saydamlığı teşvik eder.
Amortisman yöntemleri
Amortisman, sabit kıymetlerinizin yeniden eskiye doğru nasıl değer kaybedeceğini gösteren, muhasebenizin ayrılmaz bir parçasıdır. Amortismanı hesaplamak için kullanılan çeşitli yöntemler vardır. En yaygın dört yöntem şunlardır:
- Kalan değerler üzerinden amortisman: Giderin ilk birkaç yılda daha fazla olup daha sonra azaldığı hızlandırılmış amortisman yöntemidir. Bu yönetim, zamanla eskiyebilecek ekipmanları kullanmanızı sağlar.
- Değişmez oranlı: Her yıl eşit tutarda amortisman uygulanır.
- Yıl sayıları toplamı yöntemi (SYD): Bu yöntem, yıl sayısının hesaplanması yoluyla ilk yıllarda daha fazla ve sonraki yıllarda daha az değer düşmesi uygulamanızı sağlar.
- Üretim birimleri: Üretilen çıktıya göre her yıl değişen amortisman gideri. Bu yöntem, işletmenin gerçek çıktısını oluşturduğu amortisman gideriyle eşleştirmesini sağlar.
Varlığın türüne ve yaşam süresine bağlı olarak en iyi sonuçları elde etmek için farklı yöntemler vardır. Mali yılın sonunda ne kadar başarılı olacağınızı belirleyen tek şey doğru amortisman yöntemini seçmek değildir.
Sabit kıymet muhasebenizi iyileştirme ile ilgili ipuçları
Sabit kıymet muhasebesinin temellerini anladığınızda, kazancınızı en üst düzeye çıkardığınızdan emin olmak için stratejinize bazı yöntemler ekleyebilirsiniz.
Aktifleştirme için eşik belirleyin. Bir öğeyi ilk kez satın aldığınızda karar vericileriniz aktifleştirme için sabit tutarı doğru şekilde belirler. Böylece, muhasebe defterlerinizin tek bir biçimde düzenli olmasını sağlarsınız. Siz ve takımınız muhasebe hatalarını anında fark edebilir.
Ekipman ömrünü yeniden değerlendirin. Sabit varlıklarınızı özgün amaçları doğrultusunda kullanabileceğiniz sürenin doğru tahmin edilmesi, işletmenize uzun vadeli olarak büyük ölçüde yardımcı olur. Muhasebe defterleriniz ve amortisman doğru yaşam tahminlerine dayandırıldığından, zaman içinde değişebilen tahminleri gerektiğinde yeniden değerlendirmeniz önemlidir.
Varlıklarınızı etiketleyin. Çok farklı faktörler varlıklarınızın değerini etkileyebileceğinden, varlıklarınızı yaşamları boyunca takip etmek ve etiketlemek önemlidir. Etiketleme, öğelerinizi yaşam döngülerinin aşamaları boyunca izlemenin yanı sıra hırsızlığı önlemeye, kaybolmayı ortadan kaldırmaya ve finansal istatistikleri denetlemeye yardımcı olur.
Sabit kıymet muhasebe yazılımıyla içgörüleri otomatikleştirin. Verilerinizi sabit kıymet muhasebe yazılımıyla izlemenize yardımcı olmak için el ile gerçekleştirilen etkinliklerinizi otomatikleştirmek işlemlerinizde kolaylık sağlar. Parola koruması, yalnızca ihtiyacı olan ve eğitim almış kullanıcılara erişim sağlamanıza da yardımcı olur.
Yaşam döngüleri boyunca şeffaflığı koruma, gerekli paydaşları olası bakım sorunları hakkında bilgilendirme ve belirli bir tarihte kıymetlerinizin durumunu kaydetmeyle ilgili en iyi yöntemden yararlanmak için takımınızın doğru sabit kıymet muhasebesi yazılımına sahip olması büyük önem taşır.
Dynamics 365’i takip edin